فروهر چيست ؟

---------------------------------------------------------------------

نقش " فروهر" که چندي از اروپائيان در گزشته آنرا با « اهورا مزدا» خداي زرتشت اشتباه گرفته بودند یکی از کهن ترين نمادهاي فرهنگ ایرانیان است.
اگر چه پيکره ظاهري آن تا اندازه اي از پيکره هاي مصري و آشوري الهام گرفته ولي درون مايه و تمام نماد هاي نيرومند آن در فرهنگ و انديشه زرتشت نزديک به 4000سال پيش ساخته و پرداخته شده است. هخامنشيان و ساسانيان از اين نقش بسيار استفاده کرده اند.

نمادهاي اين نقش مقدس ايرانيان را ميتوان به صورت زير بيان نمود

قرار دادن چهره یک پیرمرد روزگار ديده در این نگاره اشاره به شخص خردمند و دوست و راهنمائي است که راه پي ريزي يک زندگي شاد و خوشبخت را نخست در اين جهان خاکي نشان ميدهد و در اين راستا راه را براي پيوستن به « خانه سرود» يا بهشت اهورائي پس از مرگ فيزيکي باز ميکند.
از همين واژه فروهر که در اوستا «فرورتي يا فروشي» ناميده شده واژه انگليسي friend يعني دوست سر چشمه گرفته است. 

دست راست نگاره جهت خورشيد را نشان ميدهد که این اشاره به پيشرفت در روشنائي و پرواز بسوي نور است.
فروهر ميتواند هم از طرف راست در حرکت باشد هم از طرف چپ و اين بستگي به جهت نور دارد.

 حلقه ای دردست چپ نگاره وجود دارد که « حلقه پيمان» ميباشد که نشان از عهد و پیمانی است که ميان انسان و اهورامزدا از يک سو، و ميان انسان و انسانهاي ديگر از سوي ديگر بسته میشود. حلقه های ازدواج که امروز در انگشت چپ ميکنند از همين نماد برگرفته شده.

بالهای کشیده شده در دو طرف نگاره، نماد پرواز به سوی بالا و اشاره به پیشرفت وتازه کردن جهان در اين زندگي و سپس ادامه پيشرفت در فراسوي آن زندگي و حرکت بسوي اهورا مزداست.

بالها ي فروهر از سه رده شاهپر درست شده که نماد سه فروزه جاودانه جهان بيني زرتشت يعني انديشه نیک ، گفتار نیک و کردار نیک» است که انسانها را به بالا ميکشد.

در میان کمر مرد خردمند یک حلقه بزرگ قرار گرفته که اشاره به " دایره زمان" که هر دم در چرخش است مي باشد است. در هر لحظه زمان در گردش خود دو راه را پيش پاي انسانها ميگزارد ، يکي «خوب» يعني پيشرونده و پيشبرنده بسوي يک زندگي شاد و خوشبخت و ديگري« بد» يعني بازدارنده و پس برنده بسوي يک زندگي غم زده و نگون بخت. انسانها آزادي گزينش ميان اين دو راه خوب وبد، را دارند. «خوب» و «بد» معني خود را در رابطه با هدف انسانها در زندگي پيدا ميکند

 
. در آئين زرتشت هدف از زندگي پي ريزي يک زندگي شاد و خوشبخت است. بنا برا ين مردماني که ميخواهند در اين آئين گام بگزراند بايد راهي را برای زندگی برگزینند که در اين جهان خوشبخت زندگي کرده و پس از مرگ با رواني شاد در« خانه سرود» اهورا مزدا که در انديشه و وجدان هر انساني در درازاي زندگي او ساخته ميشود جاي بگیرند .

اين دو راه «خوب» و «بد» بوسيله دو رشته که يکي از طرف راست و ديگري از طرف چپ « دايره زمان» بيرون ميايند نمايان شده اين دو رشته نماد دو فروزه نيکي و بدي هستند که « همزاد» ميباشند و در انديشه بوجود ميايند . يکي « سپنتا مينو» نیروی هاي پيشبرنده و شادي افزاي اهورامزدا است و دیگری «انگره مینو» نشان نیرویهاي بازدارنده و غم آفرين اهریمنی ميباشند . انسان در میان دو نیروی خوبي و بدي قرار گرفته است و آزاد است يکي از آنها را گزينش کند . پس اگر از انديشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک پیروی کند همیشه نیروی سپنتا مینو در کنار وی خواهد بود و او را به جلو خواهد کشاند. او هم در این دنیا خوب زندگی خواهد کرد و هم در دنیای پسین با رواني شاد وخوشبخت زيست خواهد نمود .

دم پرنده مانند نگاره به صورت سه رده پر درست شده است که اشاره به انديشه بد ، گفتار بد و کردار بد دارد .آنها انسان را بسوي پائين ميکشند.
مي بينيم در يک نگاره گوچک، نياکان پر از دانش و دانائي ايرانيان چه اندازه خرد و بينش و انديشه نيروزا جاي داده اند.
دکتر خسرو خزاعي - پرديس